تعارض اصل تناسب جرم و مجازات با اهداف مجازات ها (با نگاهی به فقه امامیه و حقوق کیفری)

نویسندگان

محمد جوان بخت

سهیلا محمدی

چکیده

چکیده سزاگرایی و کیفر رساندن مجرمان خصیصه ذاتی و ابتدایی نظام­های عدالت کیفری از گذشته تا به امروز بوده است و این ویژگی جدایی­ناپذیر تا حدودی در تعارض با اصل تناسب جرم و مجازات که از جمله ارکان نظام‎های عدالت کیفری بسیاری از جوامع می­باشد، قرار می­گیرد. در این نوشتار تلاش می­شود تا ضمن تبیین مبانی اصل تناسب به این امر پرداخته شود که آیا می­توان با توجیه اهداف مجازات، اصل تناسب را که یکی از اصول بنیادین و قانونی فقهی در زمینه اجرای مجازات می‎باشد، نادیده گرفت و یا کم­رنگ­تر جلوه داد؟ و اینکه احساسات و مطالبات افراد جامعه تا چه اندازه در سیاست جنایی نوین در راستای اعمال اصل تناسب، تاثیرگذار بوده است؟  در نهایت پی بردیم که اصل تناسب، انعکاس احساسات اجتماعی و ارزش­های اخلاقی دائما در حال تغییر است، نه یک حقیقت و نتیجه­گیری عینی که از مقایسه جرایم و مجازات­ها حاصل شود. بدیهی است که تناسب همیشه باید به عنوان یک آرمان و ایده­آل در نظر گرفته شود نه یک هدف کاملا دست­یافتنی؛ تناسب اقدامی مهم در پی محصور کردن و انعکاس همه نگرانی­ها و مسائل بی­شماری است که مربوط به افکار عمومی درباره جرم و مجازات و ارزش­های وابسته به آنها، محدود کردن تشخیص قضایی برای انعکاس احساسات اجتماعی رایج می‎شود، بنابراین در به کارگیری اصل تناسب، قضات باید تلاش ­کنند تا هر چه بیشتر به هدف حل این مسائل نزدیک شوند، به گونه­ای که جرم و مجازات بر پایه معیاری در مقابل یکدیگر سنجیده شود، اگر چه این دو، ماهیت­های کاملا متفاوت دارد که نمی­تواند به طور معناداری با یکدیگر مقایسه شود و براساس معیار تناسب، که از طریق ارزش­های اجتماعی و فرضیه­های اخلاقی و شرعی(فقهی) وابسته به عدالت کیفری شکل می‎گیرد، می­توان به مفهوم معنادار و سودمند تناسب به عنوان یک آرمان دست یافت.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

جایگاه اصل تناسب جرم و مجازات در حقوق کیفری ایران و انگلستان

Fitness, coherence and reconciliation between punishment and crime are the tools of a balanced criminal system. Holding a rational basis for punishment is of fundamental principles of the criminal justice system and its legitimacy factor. In penal system of Iran, at least, it has not been set general and comprehensive foundations for the proportionality of crime and punishment. The lack of fund...

متن کامل

مقایسه تأثیر وضعیت طاق باز و دمر بر وضعیت تنفسی نوزادان نارس مبتلا به سندرم دیسترس تنفسی حاد تحت درمان با پروتکل Insure

کچ ی هد پ ی ش مز ی هن ه و فد : ساسا د مردنس رد نامرد ي سفنت سرتس ي ظنت نادازون داح ي سکا لدابت م ي و نژ د ي سکا ي د هدوب نبرک تسا طسوت هک کبس اـه ي ناـمرد ي فلتخم ي هلمجزا لکتورپ INSURE ماجنا م ي دوش ا اذل . ي هعلاطم ن فدهاب اقم ي هس عضو ي ت اه ي ندب ي عضو رب رمد و زاب قاط ي سفنت ت ي هـب لاتـبم سراـن نادازون ردنس د م ي سفنت سرتس ي لکتورپ اب نامرد تحت داح INSURE ماجنا درگ ...

متن کامل

بررسی اصل تناسب جرم و مجازات در حقوق کیفری ایران

روح عدالت طلبی بشر، در بسترگذر زمان و پس از تضارب آراء و اندیشه های متفاوت، اصول و قواعدی را به وجود آورده است که در حال حاضر به عنوان اصول و مبانی مقدس در جوامع بشری مطرح بوده که کمتر گروه و نظامی لزوم رعایت آن اصول را منکر می شود. یکی از این اصول که در وادی حقوق و موضوع مجازاتها مطرح است اصل تناسب جرم و مجازات می باشد. انسانها پس از گذر از دوره های مختلف و تجربه مکاتب و دیدگاهها گوناگون امروز...

15 صفحه اول

مطالعۀ تطبیقی اصل لازم‌الاجرا بودن مجازات در فقه و حقوق کیفری ایران و حقوق فرانسه

اساساً واکنش اجتماعی در قبال پدیدۀ مجرمانه به شکل مجازات اعمال می‌شود و این واکنش، تحقق اهداف مجازات‌ها را به‌دنبال دارد، تأمین این اهداف تنها در صورتی امکان‌پذیر خواهد بود که مجازات‌ها با سرعت و فوریت اجرا شوند و از قطعیت و حتمیت لازم برخوردار باشند. هر چه اجرای مجازات سریع‌تر و حتمی‌تر باشد، عادلانه‌تر و مفید‌تر خواهد بود. این اصل حقوقی در فقه ریشه دارد و با قاعدۀ «لیس فی الحدود نظره ساعه» انط...

متن کامل

حدود مسؤولیت کیفری و مجازات «طفل» در فقه امامیه

بر مبنای شرع مقدس اسلام هیچ عمل مجرمانه‌ای بدون مجازات نمی‌ماند. در عین حال، حدود و نحوه اجرای مجازات در خصوص همه افراد یکسان نیست و همیشه این پرسش مطرح بوده است که آیا می‌توان برای طفل مجازاتی تعیین کرد یا خیر؟ پژوهش حاضر ضمن گردآوری نظریات فقها و علمای حقوق، به مفهوم‌شناسی دقیق واژه طفل پرداخته است. شرع مقدس اسلام، رسیدن به سن بلوغ را (که از شرایط عامه تکلیف است) به عنوان یکی از شرایط اجرای م...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
فصلنامه ی وکیل مدافع

جلد ۶، شماره ۱۵، صفحات ۱۵۳-۱۷۷

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023